تقویت اراده همراه با این راهکارهای موثر
برای تقویت اراده شناخت توانایی
تواناییهای بالفعل و بالقوه خود را بشناسید؛ موقعیت خانوادگی، اجتماعی، شغلی، وضعیت جسمانی و حالات روانی و به طور کلی شرایط زندگی و شخصیت خویش را به دقت مورد ارزیابی و مطالعه قرار دهید.
تعیین هدف برای تقویت اراده
از خود بپرسیدمی خواهم چه نوع زندگی داشته باشم؟ دوست دارید زندگی شما در ده سال آینده چگونه باشد؟ زندگی خانوادگی، اجتماعی، هدف های شغلی و علاقه مندی های خود را مورد توجه قرار دهید. اهداف باید شفاف، قابل اجرا، مطابق توان و استعداد و واقع بینانه باشد. اگر هدف جنبه بلندپروازی داشته و یا خارج از توانایی های شخصی باشد، با مشکلاتی مواجه می شوید که نتیجه آن، ناامیدی و دلسردی خواهد بود و از ادامه کار باز می می مانید.
تصمیم گیری برای تقویت اراده
پس یکی از گام های اساسی در داشتن اراده قوی و موقعیت در زندگی این است که انسان در ابتدای هر کار تفکر و تأمل کند، اهداف خویش را معین کند، توانایی هایش را با دید واقع بینانه شناسایی نماید و آن گاه بدون تردید و وسواس بیش از حدّ، تصمیم گیری کند؛در هر کاری که تصمیم می گیرید پایدار باشید.
برنامه ریزی برای تقویت اراده
باید برایت تمام امور خودت برنامه ای منظم داشته باشی؛ پس هر روز که از خواب بیدار می شوی، برنامه های خودت را طبق اولویت یادداشت کن و خودت را موظف کن که تک تک آن ها را انجام دهی، در صورت تخلف در هر ک دام خودت را تنبیه و در صورت موفقیت در اجرای هرکدام خودت را تشویق کن و به خودت پاداش بده.
تلقی برای تقویت اراده
هر کلامی که از دهانت بیرون می آید، باور تو را می سازد. وقتی می گویی: «من آدم زرنگی نیستم»، در حقیقت حکم محکومیت خود را صادر کرده و به کائنات فرمان داده ای که تمام موارد منفی را به سویت سرازیر کند؛ سعی کن زمانی که گفتگوی ذهنی با خودت داری، کلام تو از موضع قدرت باشد؛ چون هر آنچه را که به خودت می گویی،
چندبرابرش به خودت بر می گردد. اول ذهنت را بررسی کن و ببین بیشتر اوقات خودگویی هایت مثبت است یا منفی؛ چون زیربنای هستی، تفکر است. اگر می خواهی مواردی عالی و مثبت در زندگی برایت پیش بیاید. نگرش و ذهنیت خود را تغییر بده و یادت باشد که نود درصد تغییرات خوب و بد زندگی ات به نوع نگرش تو نسبت به رویدادهای زندگی بستگی دارد و ده درصد آن به وقایع بیرونی وابسته است.
مبارزه با عادات ناپسند
یکى از عوامل مهم تقویت اراده، مبارزه با عادتهاى بد و ناپسند است؛ از این رو باید سعى شود با هواهاى نفسانى (که انسان را به اعمال ناپسند مى کشاند) مبارزه شده و از عادات ناپسند جلوگیرى گردد.
اصل مقاومت
معناى مقاومت آن است که انسان در برابر شکستها و ناکامى ها ایستادگی کند؛ زیرا برخى از شکست ها زمینه پیروزى هاى بزرگ را فراهم مىکند. هرگاه برایتان مسئله اى پیش آید که به نظر بسیار مشکل، نا امید کننده و غیر قابل حل مى رسد، آنچه شما را تا حصول پیروزى یارى خواهد کرد، اصل “تسلیم ناپذیرى” است.
انسان باید در زندگى با امید زندگى نماید. یأس و نا امیدى انسان را از رسیدن به هدف باز داشته و روند زندگى را دچار مشکل مى کند. آن دسته از بزرگان که قله هاى موفقیت را کسب نمودند، امید به زندگى داشتند. از سوى دیگر برخى که در زندگى موفق نبودند، معمولاً نا امید بوده و یأس در زندگى آنها بوده است.
استفاده از قرارداد مشروط با خود
برای تقویت اراده می توان از قرارداد مشروط مثل نذر، عهد و پیمان، استفاده کنید. مثلاً با کسی که برای شما خیلی محترم است، مطرح کنید که من باید این کار را انجام دهم و شما چون میدانید که نمی توانید از سخن خودتان نزد او برگردید، مجبور به انجام آن کار می شوید یا نذر کنید که اگر من فلان کار را انجام ندادم، باید این قدر پول به فلان فقیر یا مکان مقدس بدهم و یا مبغلی پول نزد کسی بگذارید. (پول یا چیزی که برای شما با ارزش است) بگوئید اگر این کار را نکردم این چیز برای شما.
تمرینات تقویت اراده
تمرین شماره یک
اگر در اتوبوس یا مترو نشسته ای و می بینی فرد مسنی وارد می شود، بلندشو و جای خود را به او بده. این تمرینی است برای غلبه کردن بر مقاومت ذهنی و روحی خودت.
تمرین شماره دو
اگر کلی ظرف کثیف در سینک آشپزخانه است که باید شسته شوند و تو به خاطر تنبلی، شستن آن ها را عقب می اندازی، به سرعت بلند شو و آن ها را بشور و اجازه نده تنبلی تو را کنترل کند. وقتی این گونه عمل کنی، قدرت اراده ات تقویت خواهدشد.
تمرین شماره سه
به خانه می آیی و مستقیم سراغ تلویزیون می روی؛ چون احساس تنبلی می کنی، نمی خواهی دوش بگیری، پس بر این حال و هوا غلبه کن و اول سراغ دوش گرفتن برو.
تمرین شماره چهار
اگر دوست داری همیشه قهوه یا چای را با شکر بنوشی، یک هفته تمرین کن و چای یا قهوه ات را بدون شکر بنوش و اگر عادت به مصرف زیاد چای در روز داری، سعی کن در مدت ده روز آن را به دو فنجان در روز برسانی؛ چون در این صورت می توانی عادت هایت را کنترل کنی یا آن ها را تغییر دهی.
تمرین شماره پنج
اگر برای بالارفتن می توانی از آسانسور یا پله استفاده کنی، پله را انتخاب کن؛ البته اگر تعداد طبقات خیلی زیاد نباشند.درواقع با تقویت قدرت اراده، قدرت درونی خود را آشکار می کنی که باعث می شود بر عادت های مضر خود غلبه کنی، راحت تر تصمیم بگیری و جرئت پیدا کنی که تمام موانع را از سر راه خود برداری و موفق شوی.در تقویت اراده عوامل متعدّدى تأثیر گزار هستند که باید رعایت شده و با عواملى که موجب ضعف اراده مىشود مبارزه گردد:
اولین اصلى که باید رعایت شود، اصل مقاومت است که روان شناسان از آن به عنوان «اصل تسلیم ناپذیرى» یاد مىکنند. معناى مقاومت آن است که انسان در برابر شکستها و ناکامىها ایستادگی کند؛ زیرا برخى از شکستها زمینه پیروزىهاى بزرگ را فراهم مىکند. یکى از نویسندگان مىنویسد: هرگاه برایتان مسئلهاى پیش آید که به نظر بسیار مشکل، نا امید کننده و غیر قابل حل مىرسد، آنچه شما را تا حصول پیروزى یارى خواهد کرد، اصل “تسلیم ناپذیرى” است.(۱)
۲- امید داشتن:
دومین اصلى که نقش بنیادى در تقویت اراده دارد، امیدوارى است. انسان باید در زندگى با امید زندگى نماید. یأس و نا امیدى انسان را از رسیدن به هدف باز داشته و روند زندگى را دچار مشکل مىکند. آن دسته از بزرگان که قلههاى موفقیت را کسب نمودند، امید به زندگى داشتند. از سوى دیگر برخى که در زندگى موفق نبودند، معمولاً نا امید بوده و یأس در زندگى آنها بوده است. “فیلس سیمولک” مىنویسد: “به کار بردن و نگارش کلمات منفى، ویرانگر و مخرّب است. این کلمات قفلهایى هستند که بر درهاى ورودىِ هر راه حلى زده مىشود تا ما را براى شکست آماده کند. بر عکس کلمه “آرى” هیجان مىآورد و تحرک مىبخشد…”.(۲)
۳- مبارزه با عادت ناپسند:
یکى از عوامل مهم تقویت اراده، مبارزه با عادتهاى بد و ناپسند است؛ از این رو باید سعى شود با هواهاى نفسانى (که انسان را به اعمال ناپسند مىکشاند) مبارزه شده و از عادات ناپسند جلوگیرى گردد.“ویلیام جیمز” روانشناس معروف مىگوید: «یک نه گفتن به عادت بد موجب مىشود شخص براى مدّتى تجدید قوا کند و بدین وسیله ضعف اراده خود را به تدریج بر طرف سازد».(۳)در اسلام نیز به مبارزه علیه هواهاى نفسانى که زمینههاى عادت بد را فراهم مىکند، تشویق شده است. پیامبر (ص) می فرماید:«الشّدید من غلب نفسه؛(۴) کسى قوى و با اراده است که بر هواى نفس چیره شود».
۴ -تلقین به داشتن اراده قوى:
یکى از عوامل مهم تقویت اراده، تلقین کردن است. انسان باید این گونه باور داشته باشد که «من مىتوانم بر مشکلات پیروز شوم. من مىتوانم در امتحان موفق شوم. من اراده قوى و پولادین دارم».در این خصوص سخنى از ناپلئون شنیدنى است: “باید کلمه “نمىشود” از قاموس زندگى و از لغت محو گردد و از شنیدن واژههاى “نمىشود، نمىتوانم و نمىدانستم” نباید استفاده کرد…”.(۵)
۵- داشتن هدف روشن:
متأسفانه آن عدّه که دچار ضعف اراده مىشوند و از فعالیتهاى موفقیّتآمیز دست بر مىدارند، آنانى هستند که هدف معیّن و تعریف شده ندارند. اینان فعالیتهاى خویش را نیمه کاره رها مىکنند. براى تقویت اراده باید اهداف معیّن داشت.
۶- تمرین تمرکز حواس:
تمرین تمرکز حواس یکى از راههاى تقویت اراده است. براى تمرکز حواس باید نظم و انضباط در همه امور زندگى ایجاد کرده و با برنامه ریزى فعالیتهاى خویش را پیش برد.
۷- انجام وظایف الهى:
یکى از عوامل مهم تقویت اراده، انجام وظایف الهى و حاضر دانستن خداوند در همه صحنههاى زندگى است. نماز را اوّل وقت خواندن، مقررّات الهى را رعایت نمودن، دوری از گناه، هر کدام مهمترین عامل تقویت اراده به شمار مىآید. کسى که روزه مىگیرد، با تمام هوسها و رذایل اخلاقى مبارزه مىکند. کسى که به عبادت خداوند مىپردازد، آرامش روانى پیدا مىکند. آرامش روانى مؤثرترین عامل تقویت اراده است. یکى از بزرگان مىگوید: «خداوند بزرگترین گنج آرامش من است. من دیگر شتاب نخواهم کرد. او به من فرمان داده است که گاهى بایستم و آرام باشم…».(۶)
۸- اعتماد به نفس:
خودباورى نیز عامل مهم تقویت اراده است. اگر انسان استعداد و قابلیتهاى خویش را بشناسد و باور کند که توان انجام خیلى از چیزها را دارد، در تصمیمگیرى خویش دچار مشکل نمىشود.